የሰው ልጅ በመጀመሪያ እንደት እንደወደቀ ተመልክተናል መጽሐፍ ቅዱስ እግዚአብሔር በታሪክ መጀመሪያ ላይ በተደረገው ተስፋ ላይ የተመሠረተ ዕቅድ እንዳለው ይነግረናል።
መጽሐፍ ቅዱስ – በእውነት ቤተ መጻሕፍት
በመጀመሪያ፣ ስለ መጽሐፍ ቅዱስ አንዳንድ እውነታዎች። መጽሐፍ ቅዱስ በብዙ ደራሲያን የተፃፈ የመጻሕፍት ስብስብ ነው። እነዚህ መጻሕፍት ከመጀመሪያው እስከ መጨረሻ ለመጻፍ ከ ፩ ፻ ፶ ዓመታት በላይ ፈጅቷል። ይህም መጽሐፍ ቅዱስን እንደ ቤተመጻሕፍት ያደርገዋል እና ከሌሎች ታላላቅ መጽሃፍት ይለያል። መጽሐፍ ቅዱስ የተጻፈው በአንድ ደራሲ ብቻ ከሆነ ወይም እርስ በርስ የሚተዋወቁ ቡድኖች አንድነቱ ላይገርም ይችላል ነገር ግን የመጽሐፍ ቅዱስ ደራሲዎች በመቶዎች እና በሺዎች በሚቆጠሩ ዓመታት ተለያይተዋል. እነዚህ ጸሃፊዎች ከተለያዩ አገሮች፣ ቋንቋዎች እና ማህበራዊ አቋም የመጡ ናቸው። ነገር ግን መልእክቶቻቸው እና ትንበያዎቻቸው እርስ በርስ የተያያዙ እና ከመጽሐፍ ቅዱስ ውጭ የተመዘገቡ የታሪክ እውነታዎች ናቸው. የብሉይ ኪዳን መጻሕፍት (ከኢየሱስ በፊት የነበሩት መጻሕፍት) በጣም ጥንታዊ ቅጂዎች እስከ ዛሬ ድረስ ያሉት ከ ፪ ፻ ዓመተ አለም ሲሆን የአዲስ ኪዳን ቅጂዎች የተጻፉት ከ ፩ ፻ ፳ ፭ ዓ.ም እና በኋላ ነው።
በገነት ውስጥ የወንጌል ተስፋ
መጽሐፍ ቅዱስ ስለ ወደፊቱ ጊዜ እንዴት እንደሚተነብይ በመጽሐፍ ቅዱስ መጀመሪያ ላይ እናያለን። ስለ መጀመሪያው ጊዜ ቢሆንም፣ መጨረሻውን ግምት ውስጥ በማስገባት ነው የተጻፈው። እዚህ ላይ እግዚአብሔር ሰይጣንን (በእባብ አምሳል የነበረውን) ሰይጣንን (በእባብ አምሳል) ካመጣ በኋላ በእንቆቅልሽ ሲገጥመው የገባውን ቃል እንመለከታለን። የሰው ልጅ ውድቀት.
በአንተና በሴቲቱ መካከል፥ በዘርህና በዘርዋም መካከል ጠላትነትን አደርጋለሁ፤ እርሱ ራስህን ይቀጠቅጣል፥ አንተም ሰኰናውን ትቀጠቅጣለህ።
ኦሪት ዘፍጥረት ፫ : ፲ ፭
ይህ በወደፊት ጊዜ ውስጥ በፈቃድ ትንቢታዊ መሆኑን ማየት ትችላለህ። አምስት የተለያዩ ቁምፊዎችም ተጠቅሰዋል። እነርሱም ቀጣዮቹ ናቸው:
- እኔ = እግዚአብሔር
- አንተ = እባብ ወይም ሰይጣን
- ሴትዮዋ
- የሴቲቱ ዘር
- የእባብ ወይም የሰይጣን ዘር
ተስፋው እነዚህ ገፀ-ባህሪያት ወደፊት እንዴት እንደሚገናኙ ይተነብያል። ይህ ከዚህ በታች ይታያል።
‘ሴቲቱ’ ማን እንደሆነች አይናገርም ነገር ግን እግዚአብሔር ሰይጣንንም ሴቲቱንም ‘ዘር’ እንዲወልዱ ያደርጋል። በእነዚህ ዘሮችና በሴቲቱና በሰይጣን መካከል ‘ጠላትነት’ ወይም ጥላቻ ይኖራል። ሰይጣን የሴቲቱን ዘር ‘ተረከዙን ይመታል’ የሴቲቱም ዘር የሰይጣንን ‘ራስ ይቀጠቅጣል’።
የእሱ ዘር ማንነው?
አንዳንድ ምልከታዎችን አድርገናል፣ አሁን ለተወሰኑ ድምዳሜዎች ምክንያቱም የሴቲቱ ‘ዘር’ ‘እሱ’ ስለሆነ አንዳንድ አማራጮችን ማስወገድ እንችላለን. እንደ ‘እሱ’ ዘሩ ‘እሷ’ አይደለም ሴትም አይደለችም. እንደ ‘እሱ’ ዘሮቹ ‘እነሱ’ አይደሉም, ስለዚህ የሰዎች ስብስብ ወይም ብሔር አይደለም. እንደ ‘እሱ’ ዘሩ ሰው እንጂ ‘የእሱ’ አይደለም። ዘሩ ፍልስፍና፣ ትምህርት፣ የፖለቲካ ሥርዓት፣ ወይም ሃይማኖት አይደለም – እነዚህ ሁሉ ናቸውና። እንደዚህ አይነት ‘እሱ’ ለማስተካከል የኛ ተመራጭ ምርጫ ይሆን ነበር። ሰዎች ሁል ጊዜ አዳዲስ ሥርዓቶችን እና ሃይማኖቶችን ስለሚያስቡ። እግዚአብሔር በአእምሮው ውስጥ ሌላ ነገር ነበረው – ‘እሱ’ – አንድ ወንድ ሰው። ይህ ‘እሱ’ የሰይጣንን ጭንቅላት ይቀጠቅጣል።
ምን እንደሆነ አስተውል። እግዚአብሔር ይህ ዘር ከሴቲቱ ይወጣል አይልም። መጽሐፍ ቅዱስ ሁልጊዜ ማለት ይቻላል በአባቶች በኩል የሚመጡትን ልጆች ብቻ ስለሚዘግብ ይህ ያልተለመደ ነው። አንዳንዶች መጽሐፍ ቅዱስ የልጆች አባቶችን መዝግቦ ስለሚያውቅ ‘ሴሰኛ’ አድርገው ይመለከቱታል። ግን እዚህ የተለየ ነው – ከአንድ ሰው የሚመጣ ዘር (‘እሱ’) ምንም ተስፋ የለም. ከሴቲቱ ዘር ይመጣል የሚለው ብቻ ነው። አንድ ሰው ሳይጠቅስ.
ብዙ ቆይቶ ነብይ በዛ ተስፋ ላይ ያንጻል።
ከመቶ ዓመታት በኋላ አንድ የብሉይ ኪዳን ነቢይ የሚከተለውን ጨመረ፡-
ስለዚህ ጌታ ራሱ ምልክት ይሰጣችኋል፤ እነሆ፥ ድንግል ትፀንሳለች፥ ወንድ ልጅም ትወልዳለች፥ ስሙንም አማኑኤል ብላ ትጠራዋለች። (ትርጉሙም ‘እግዚአብሔር ከእኛ ጋር ነው’ ማለት ነው)።
ትንቢተ ኢሳይያስ ፯ : ፲ ፵ , ፯ ፻ ፶
ከኢሳይያስ ከ ፯ ፻ ዓመታት በኋላ ኢየሱስ ከድንግል ተወለደ (አዲስ ኪዳን ይላል) – ኢሳይያስን ፈጽሟል። ነገር ግን ኢየሱስ አስቀድሞ የታየው ገና በሰው ልጅ ታሪክ መጀመሪያ ላይ ነው? ይህ ከዘሩ ጋር የሚስማማው እንደ ‘እሱ’ እንጂ ‘እሷ’፣ ‘እነሱ’ ወይም ‘እሱ’ አይደለም። በዚያ እይታ፣ እንቆቅልሹን ካነበብክ ትርጉም አለው።
ተረከዙን ምታው ?
ይሁን እንጂ ሰይጣን ‘ተረከዙን ይመታል’ ሲባል ምን ማለት ነው? አንድ ዓመት በካሜሩን ጫካ ውስጥ ሠራሁ። በእርጥበት ሙቀት ውስጥ ወፍራም የጎማ ጫማዎችን መልበስ ነበረብን ምክንያቱም እባቦቹ በረዥም ሳር ውስጥ ተኝተው እግርዎን – ተረከዝዎን – ይመቱታል እና ይገድሉዎታል። ከዚያ የጫካ ልምድ በኋላ ለእኔ ትርጉም ነበረው. ‘እሱ’ እባቡን ሰይጣንን ያጠፋዋል ነገር ግን በሂደቱ ‘እሱ’ ይገደላል። ይህ በኢየሱስ መሥዋዕት በኩል የተገኘውን ድል ጥላ ያሳያል።
‘ሴቲቱ’ – ድርብ ትርጉም
ስለዚህ፣ ይህ የመጀመርያው ተስፋ ኢየሱስን የሚመለከት ከሆነ፣ ሴቲቱ እርሱን የወለደችው ድንግል ሴት ትሆናለች – ማርያም። ግን ሁለተኛ ትርጉም አለ. ሌላው የብሉይ ኪዳን ነቢይ እስራኤልን እንዴት እንደሚያመለክት ተመልከት።
፲ ፯ ከዚያም የወይን ቦታዋን፥ የተስፋ በርም እንዲሆንላት የአኮርን ሸለቆ እሰጣታለሁ፤ በዚያም ከግብጽ ምድር እንደ ወጣችበት ቀን እንደ ሕፃንነትዋ ወራት ትዘምራለች።
፲ ፰ በዚያ ቀን ባሌ ብለሽ ትጠሪኛለሽ እንጂ ዳግመኛ ባሌ ብለሽ አትጠሪኝም፥ ይላል እግዚአብሔር
፲ ፱ የበኣሊምን ስም ከአፍዋ አስወግደዋለሁና፥ በስማቸውም እንግዲህ አይታሰቡምና።
፳ በዚያም ቀን ከምድር አራዊትና ከሰማይ ወፎች ከመሬትም ተንቀሳቃሾች ጋር ቃል ኪዳን አደርግላቸዋለሁ፤ ቀስትንና ሰይፍን ሰልፍንም ከምድሩ እሰብራለሁ፥ ተከልለውም እንዲኖሩ አስተኛቸዋለሁ።
ትንቢተ ሆሴዕ ፪ : ፲ ፯- ። ፰ ፻ ዓክልበ.
እስራኤል በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የጌታ ሚስት ተብላ ትጠራለች – ሴት። ከዚያም፣ በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ያለው የመጨረሻው መጽሐፍ፣ ይህች ሴት ከጠላቷ ጋር የምታደርገውን ግጭት ይገልጻል
፩ ታላቅ ምልክትም በሰማይ ታየ ፀሐይን ተጐናጽፋ ጨረቃ ከእግሮችዋ በታች ያላት በራስዋም ላይ የአሥራ ሁለት ከዋክብት አክሊል የሆነላት አንዲት ሴት ነበረች።
፪ እርስዋም ፀንሳ ነበር፥ ምጥም ተይዛ ልትወልድ ተጭንቃ ጮኸች።
፫ ሌላም ምልክት በሰማይ ታየ፤ እነሆም ታላቅ ቀይ ዘንዶ፤ ሰባት ራሶችና አሥር ቀንዶችም ነበሩት በራሶቹም ላይ ሰባት ዘውዶች ነበሩ፥
፬ ጅራቱም የሰማይን ከዋክብት ሲሶ እየሳበ ወደ ምድር ጣላቸው። ዘንዶውም ሴቲቱ በወለደች ጊዜ ሕፃንዋን እንዲበላ ልትወልድ ባላት ሴት ፊት ቆመ።
፭ አሕዛብንም ሁሉ በብረት በትር ይገዛቸው ዘንድ ያለውን ልጅ ወንድ ልጅ ወለደች፤ ልጅዋም ወደ እግዚአብሔርና ወደ ዙፋኑ ተነጠቀ።
፮ ሴቲቱም ሺህ ከሁለት መቶ ስድሳ ቀን በዚያ እንዲመግቡአት በእግዚአብሔር ተዘጋጅቶላት ወደ ነበረው ስፍራ ወደ በረሀ ሸሸች።
፯ በሰማይም ሰልፍ ሆነ፤ ሚካኤልና መላእክቱ ዘንዶውን ተዋጉ። ዘንዶውም ከመላእክቱ ጋር ተዋጋ፥ አልቻላቸውምም፥
፰ ከዚያም ወዲያ በሰማይ ስፍራ አልተገኘላቸውም።
፱ ዓለሙንም ሁሉ የሚያስተው፥ ዲያብሎስና ሰይጣን የሚባለው ታላቁ ዘንዶ እርሱም የቀደመው እባብ ተጣለ፤ ወደ ምድር ተጣለ መላእክቱም ከእርሱ ጋር ተጣሉ።
፲ ታላቅም ድምፅ በሰማይ ሰማሁ እንዲህ ሲል። አሁን የአምላካችን ማዳንና ኃይል መንግሥትም የክርስቶስም ሥልጣን ሆነ፥ ቀንና ሌሊትም በአምላካችን ፊት የሚከሳቸው የወንድሞቻችን ከሳሽ ተጥሎአልና።
፲ ፩ እነርሱም ከበጉ ደም የተነሣ ከምስክራቸውም ቃል የተነሣ ድል ነሡት፥ ነፍሳቸውንም እስከ ሞት ድረስ አልወደዱም።
፲ ፪ ስለዚህ፥ ሰማይና በውስጡ የምታድሩ ሆይ፥ ደስ ይበላችሁ፤ ለምድርና ለባሕር ወዮላቸው፥ ዲያብሎስ ጥቂት ዘመን እንዳለው አውቆ በታላቅ ቍጣ ወደ እናንተ ወርዶአልና።
፲ ፫ ዘንዶውም ወደ ምድር እንደ ተጣለ ባየ ጊዜ ወንድ ልጅ የወለደችውን ሴት አሳደዳት።
፲ ፬ ከእባቡም ፊት ርቃ አንድ ዘመን፥ ዘመናትም፥ የዘመንም እኵሌታ ወደ ምትመገብበት ወደ ስፍራዋ ወደ በረሀ እንድትበር ለሴቲቱ ሁለት የታላቁ ንሥር ክንፎች ተሰጣት።
፲ ፭ እባቡም ሴቲቱ በወንዝ እንድትወሰድ ሊያደርግ ወንዝ የሚያህልን ውኃ ከአፉ በስተ ኋላዋ አፈሰሰ።
፲ ፮ ምድሪቱም ሴቲቱን ረዳቻት፥ ምድሪቱም አፍዋን ከፍታ ዘንዶው ከአፉ ያፈሰሰውን ወንዝ ዋጠችው።
፲ ፯ ዘንዶውም በሴቲቱ ላይ ተቈጥቶ የእግዚአብሔርን ትእዛዛት የሚጠብቁትን የኢየሱስም ምስክር ያላቸውን ከዘርዋ የቀሩትን ሊዋጋ ሄደ፤
የዮሐንስ ራእይ፲ ፪ : ፩ – ፲፯ ፣ ፺ ዓ.ም.
ኢየሱስ አይሁዳዊ ስለሆነ እሱ ነው። በተመሳሳይ ሰዓት የማርያም፣ የሴቲቱ የእስራኤል ዘር። የገባው ቃል በሁለቱም መንገድ ተፈጽሟል። የጥንቱ እባብ ‘ሴቲቱ’ ከሆነው ከእስራኤል ጋር ጥል ሆኖ ጦርነት አውጇል። ይህ አይሁዶች በረዥም ታሪካቸው ያጋጠሟቸውን ልዩ ችግሮች ያብራራል፣ እናም እሱ ገና መጀመሪያ ላይ ተንብዮ ነበር።
የእባቡ ዘር?
ግን ይህ ማን ነው የሰይጣን ዘር? በመጨረሻው የመጽሐፍ ቅዱስ መጽሐፍ ውስጥ፣ በዘፍጥረት ውስጥ ካለው የተስፋ ቃል በኋላ ብዙ ገጾች እና በሺዎች ከሚቆጠሩ ዓመታት በኋላ የሚመጣውን ሰው ይተነብያል። መግለጫውን አስተውል፡-
፰ ያየኸው አውሬ አስቀድሞ ነበረ፥ አሁንም የለም፥ ከጥልቁም ይወጣ ዘንድ አለው፥ ወደ ጥፋትም ይሄዳል፤ ስሞቻቸውም ከዓለም ፍጥረት ጀምሮ በሕይወት መጽሐፍ ያልተጻፉ በምድር የሚኖሩ አውሬው አስቀድሞ እንደነበረ አሁንም እንደሌለ፥ ነገር ግን እንዳለ ሲያዩ ያደንቃሉ።
፱ ጥበብ ያለው አእምሮ በዚህ ነው። ሰባቱ ራሶች ሴቲቱ የተቀመጠችባቸው ሰባት ተራራዎች ናቸው፥
የዮሐንስ ራእይ ፲ ፯ : ፰ – ፱፤ በዮሐንስ ፺ ዓ.ም. የተጻፈ
ይህ በሴቲቱ ዘር እና በሰይጣን ዘር መካከል ያለውን ጠብ ይገልጻል። ነገር ግን በመጀመሪያ በዘፍጥረት የተስፋ ቃል፣ በመጽሐፍ ቅዱስ መጀመሪያ ላይ፣ ዝርዝሩ በኋላ ተሞልቶ ተገልጧል። በሰይጣን እና በእግዚአብሔር መካከል የሚደረገውን የመጨረሻ ውድድር መቁጠር የተጀመረው ከረጅም ጊዜ በፊት በገነት ውስጥ ነው። ታሪክ በእውነቱ የእሱ ታሪክ ነው ብለው እንዲያስቡ ሊያደርግዎት ይችላል።
የመጽሐፍ ቅዱስ ዘገባ ይቀጥላል
የዚያን ቀን ድራማ በዚህ ቃል ኪዳን አያበቃም። አምላክ ቀጥሎ እነርሱን ለመልበስ ይንቀሳቀሳል፣ ይህም በምሳሌያዊ ትርጉም የተሞላ እንቅስቃሴ።
ከዚያም የመጽሐፍ ቅዱስ ዘገባ የሰው ልጆችን በሙሉ ማለት ይቻላል ያወደመውንና የተለያየ ቋንቋና ዘር አመጣጥ ያስከተለውን አስከፊ ጎርፍ ይናገራል። ከነዚህ ክስተቶች በኋላ እግዚአብሔር ከላይ ያለውን ተስፋ ለመፈፀም የመጀመሪያውን እርምጃ ወሰደ። ይህን ያደረገው ሰውን በመጥራት ነው።